Մանանա Ղազարյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր 

Առաջադրանքներ

1. Բարբառային բառերը դարձրո՛ւ գրական հայերեն՝ էլել, չունիմ, լինիմ, բսնել, երթալ, ուզեց ինքը բռնել նրա տեղը, չկտրե, ոչով չպիտի տեսնի։

էլել-եղել, չունիմ-չունեմ, լինիմ-լինեմ, բսնել-բուսնել, երթալ-գնալ, ուզեց ինքը բռնել նրա տեղը-ուզեց ինքը իր տեղը զբաղեցնի, չկտրե-չկտրի, ոչով չպիտի տեսնի-ոչ ոք չպիտի տեսնի։

2. Մգեցված դարձվածքները բացատրի՛ր։

աչքադրել-հավանել

մեզ կամք տուր- մեզ ընտրություն տուր

շուշաբանդ-ապակեպատ տարածք

գլխի ընկավ—հասկացավ

3. Բնութագրի՛ր թագավորին։

Բարի և միամիտ

4. Առանձնացրե՛ք անհասկանալի բառերը, բացատրե՛ք բառարանի օգնությամբ։

աղախին-ծառա

Հարցեր և առաջադրանքներ.

1. Ինչու՞ Տիգրան 2-ին չհաջողվեց Ծեծ Հայքին միացնել Փոքր Հայքը:

քանի որ Ք.ա. 112թ. Փոքր Հայքը միացվել էր Պոնտոսին:

2. Ո՞վ էր Միհրդատ 6-ը, ի՞նչ ծրագիր ուներ նա:

Միհրդատ 6-ը ստեղծել էր ուժեղ պետություն Սև ծովի ավազանում և նպատակ ուներ Հռոմին դուրս մղելու Փոքր Ասիայից ու Հունաստանից:

3. Ե՞րբ է կնքվել հայ-պոնտական դաշինքը: Ի՞նչ նպաստեց այդ դաշինքի կնքմանը: Ինիո՞վ է այն ամրապնդվել:

Նույն շահերն ունենալով` Տիգրան 2-ը և Միհրդատ Պոնտացին Ք.ա. 94թ. դաշինք են կնքում: Այն ամրապնդվում է Տիգրան 2-ի և Միհրդատ Եվպատորի դուստր Կլեոպատրայի ամուսնությամբ:

4. Ե՞րբ և ի՞նչ պայմաններում հայ- պոնտական զորքերը նվաճեցին Կապադովկիան:

Դաշնագրի համաձայն` հայ-պոնտական զորքերը Ք.ա. 93թ. նվաճեցին Կապադովկիան, որի արքան հռոմեացիների դաշնակիցն էր: Ըստ պայմանավորվածության` Կապադովկիայի տարածքը միացվում էր Պոնտոսին: Իսկ շարժական ամբողջ գույքը և գերիներն անցնում էին Հայոց թագավորությանը: Այդ պայմանը բխում էր Տիգրան Մեծի հեռահար շահերից: Բանն այն է, որ Կապադովկիայի տարածքն իր իշխանության տակ վերցնելը կհանգեցներ Հռոմի հետ հակամարտության, որը ձեռնտու չէր Տիգրան Մեծին:

5. Ո՞ր դեպքերից հետո և ե՞րբ սկսվեց հայ-պարփևական պատերազմը:

Ք.ա.88թ. մահացավ Պարթևստանի արքա Միհրդատ2-ը, որը Տիգրան Մեծի փեսան էր: Պարթևստանում սկսվեցին գահակալական կռիվներ:

6. Ներկայացրեք հայ-պարթևական պատերազմի արդյունքները: Ի՞նչ տիտղոս սկսեց կրել Տիգրան Մեծը:

Նա, ջախջախելով պարթևական զորքը, հասավ Պարթևստանի ամառային մայրաքաղաք Էքբատան և պաշարեց այն: Խուճապահար պարթևական արքունիքը Տիգրան Մեծին զիջեց ոչ միայն գրաված տարածքները, այլև նրան շնորհեց «Արքայից արքա» տիտղոսը:

1047. Կատարե՛ք բազմապատկում.
ա) 65,103 ⋅ 10=651,03,   գ) 7,393 ⋅ 10000=73930,  ե) –59,32 ⋅ 10=-593,2,
բ) 0,329 ⋅ 1000=329,      դ) 0,999 ⋅ 100=99,9,          զ) –0,00018 ⋅ 100=-0,018։
1048. Ճի՞շտ է, որ`
ա) 75,30 = 75,3-այո,     գ) 96 = 96,0-այո,       ե) 40,3 = 40,300-այո,
բ) 1,64 = 1,6400-այո,    դ) 10,08 = 10,8-ոչ,     զ) 17 = 170-ոչ:
1049. Կատարե՛ք բաժանում.
ա) 35,707 ։ 10=3,5707,        դ) 2 ։ 10=0,2,
բ) 0,98 ։ 100=0,0098,          ե) 673,1 ։ 1000=0,6731,
գ) 1,765 ։ 1000=0,001765,   զ) 829 ։ 100=8,29,

1057. Քառանիշ բնական թիվը, որի գրառումը վերջանում է 3 թվանշանով, 1013‐ից փոքր է։ Ո՞րն է այդ թիվը։ 1003
1058. Մի երևակայական երկրում գիտեն գրել միայն 2 և 8 թվանշանները։ Քանի՞ միանիշ, երկնիշ և եռանիշ բնական թվեր կարող են գրվել այդ երկրում։ 10

1059. Կատարե՛ք գործողությունները.
ա) (228 ։ 19 + 910) ⋅ (728 ։ 182 + 85)=(12+910)*(4+85)=922*89=82058,
բ) (1163 – 825 ։ 33) ⋅ (169 – 208 ։ 26)=(1163-25)*(169-8)=1138*161=183218,
գ) (522 ։ 18 + 2440) ⋅ (3444 ։ 12 + 78)=(29+2440)*(287+78)=2469*365=901185,
դ) (400876 ։ 412 – 27) ⋅ (600660 ։ 852 – 95)=(973-27)*(705-95)=946*610=577060։

1. Գրի՛ր բառերի կազմությունը՝

ա) Մեծ+ա+միտ, ձկն+որս, կաթն+ա+ջուր, պայտ+ա+ձև, արծաթ+ա+փայլ:

բ) Գուն+ա+գեղ, բարե+գործ, փոշե+կուլ, բառ+ա+պա+շար, սուր+ա+միտ:

2. Բաց թողածը լրացրե՛ք այնպիսի տառերով, որ ստացվի գոնե երկու բառ։

Բար(դ,ի), հա-ել(ն,չ), եր-(կ,գ), բա-ակ(ն,ժ), անգի-(ր,ծ), հա-ակ(ս,տ), վա-ել(ր,զ), ծա-ել(խ, գ), -յուղակ(գ,հ),քեր-ել(ձ,վ)

3. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ը։

Ա․ ակ-նբախ, նախ-նթաց,

Բ․ չ-նդունել, հյուր-նկալ,

Գ․ տաս-, երկ-նչել,

Դ․ ան-նդունելի, մթ-նշաղ։

4. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում եվ

Ա․ հոգ-իճակ, ոգ-որել,

Բ․ գեր-արել, ուն-որ,

Գ․ եղր-անի, ալ-որ,

Դ․ ոսկ-արս, տար-երջ։