Մանանա Ղազարյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր 

1. Գրի՛ր բառերի կազմությունը՝

ա) Մեծ+ա+միտ, ձկն+որս, կաթն+ա+ջուր, պայտ+ա+ձև, արծաթ+ա+փայլ:

բ) Գուն+ա+գեղ, բարե+գործ, փոշե+կուլ, բառ+ա+պա+շար, սուր+ա+միտ:

2. Բաց թողածը լրացրե՛ք այնպիսի տառերով, որ ստացվի գոնե երկու բառ։

Բար(դ,ի), հա-ել(ն,չ), եր-(կ,գ), բա-ակ(ն,ժ), անգի-(ր,ծ), հա-ակ(ս,տ), վա-ել(ր,զ), ծա-ել(խ, գ), -յուղակ(գ,հ),քեր-ել(ձ,վ)

3. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում ը։

Ա․ ակ-նբախ, նախ-նթաց,

Բ․ չ-նդունել, հյուր-նկալ,

Գ․ տաս-, երկ-նչել,

Դ․ ան-նդունելի, մթ-նշաղ։

4. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերում է գրվում եվ

Ա․ հոգ-իճակ, ոգ-որել,

Բ․ գեր-արել, ուն-որ,

Գ․ եղր-անի, ալ-որ,

Դ․ ոսկ-արս, տար-երջ։

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ներկայացրեք Արտաշես 1-ի վարչական և ռազմական բարեփոխումները,

Նա հայկական բանակը բաժանեց 4 սահմանակալ զորավարությունների` ըստ աշխարհի 4 կողմերի:Վարչական բարեփոխմամբ Մեծ Հայքի տարածքը բաժանվեց 120 գավառների:

2. Ինչու՞ Արտաժես 1-ը իրականացրեց հողային բարեփոխում:

Երկրում սրվել էին հարաբերությունները համայնական գյուղացիների և մասնավոր հողատերերի միջև: Վերջիններս բռնազավթում էին համայնականների հողերը: Այդպես շարունակվելու դեպքում գյուղացին այլևս ի վիճակի չէր լինի հարկեր վճարելու և զինվոր տալու պետությանը: 

3. Ի՞նչ տոհմանունով է ներկայանում Արտաշես1-ը սահմանաքարերի արամեատառ արձանագրություններում:

Այդ սահմանաքարերի վրա պահպանվել են արամեատառ արձանագրություններ, որոնցում արքան ներկայանում է Երվանդական տոհմանունով:

4. Ուրիշ ի՞նչ բարեփոխումներ է կատարել Արտաշես 1-ը,

Արտաշեսն արգելեց գյուղացու հողակտորների զավթումը: Նա սահմանաբաժան քարեր տեղադրել տվեց համայնական և մասնավոր հողերի միջև:

5. Պատմեք Արտաշատ մայրաքաղաքի հիմնադրման մասին: Ինչու՞ են այն անվանել Հայկական Կարթագեն:

Երկրի կյանքում կարևոր իրադարձություն էր նոր մայրաքաղաքի` Արտաշատի հիմնադրումը Ք.ա. 185 թ.: Պատմագիր Պլուտարքոսի հաղորդմամբ` մայրաքաղաքի տեղն ընտրել և թագավորի առաջարկով քաղաքի հատակագիծը կազմել է Կարթագենի նշանավոր զորավար Հաննիբալը: Նա, հալածվելով Հռոմից, ժամանակավոր ապաստան էր գտել Հայաստանում: Դրանից ելնելով` հռոմեական պատմագրության մեջ Արտաշատը հիշատակվում է որպես «Հայկական Կարթագեն»:

6. Ի՞նչ պատվանուններով է հայտնի Արտաշես 1-ը:

 

Составьте словосочетания со словами.

ловить — ловить мяч

прясть-прясть сукно

отпустить — отпустить руку

пугаться- пугаться собак

сердиться- сердиться на человека

кланяться-кланяться родителям

почернеть- почернеть от огня

выгонять- выгонять ученика

1.Տրված բաղադրյալ բառերը բաժանի՛ր բառակազմական միավորների:

Ա. Մարդ-ա-նման, մեծ-ա-տուն, սառն-ա-սիրտ, ընկեր-ա-սեր, գործ-ընկեր:

Բ. Նման-ություն, տն-ակ, սառն-ության, սրտ-իկ, ընկեր-ան_ալ, սիր-ել, գործ-իք, գործ-իք-ային, գործ-իք-ավոր-ել:

2.Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերը կազմության ինչ տարբերություն ունեն: Այդ բառախմբերը լրացրո՛ւ:

Ա. Հրակարմիր, ջերմաստիճան, կիսագունդ, արևափայլ, …:

Ա խմբում բարդ բառեր են, իսկ Բ ածանցավոր

Բ. Հրեղեն, կարմրավուն, ջերմոց, ջերմային, ջերմոցային, աստիճանական, կիսատ, գնդակ, անփայլ, …:

3.Բա)ռակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր բաղադրյալ բառերով:

Խիտ սաղարթներ ունեցող-սաղարթախիտ, գեղեցիկ քանդակված, նուրբ ճաշակով, լեռնային աշխարհ, բարձր գագաթ ունեցող, թմբուկ խփել, սարսափ ազդող, ասֆալտով պատված, դանդաղ սահող, քաղաքին հատուկ- քաղաքային:

Հողի ու ջրի ,թռչունների ու ձկների ,վայրի գազանների պահպանման համար ի՞նչ միջոցներ են ձեռնարկվում:

Մարդիկ արգելում են, որոշակի կենդանիների վրա որսը։ Բնությունը պահպանելու համար արգելվում է աղբ գցել։

Որո՞նք են թթվային անձրևների առաջացման պատճառները,և ի՞նչ հետևանքներ կարող են դրանք ունենալ:

Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը:

Կենցաղային աղբի այրումից առաջանում են շատ թունավոր նյութեր, այդ իսկ պատճառով դրանք այրել չի կարելի

Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը:

Ժամանակի ընթացքում մարմնի դիրքի փոփոխությունն այլ մարմինների նկատմամբ կոչվում է մեխանիկական շարժում:

Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը:

Ձուկը լողում է ափի ուղղությամբ

Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները:

Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում:

Արագությունը ցույց է տալիս թե  ինչ արագությամբ է շարժվում մարմինը։ Այն չափվում է կ/ժ, մ/վ

Ե՞րբ են մարմինները փոխում իրենց շարժման արագությունը:

 

Ի՞նչ տառով են նշանակում ուժը:

Ուժը նշանակում են F տառով։

Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ:

Այն ուժը, որն առաջանում է մարմնի դեֆորմացիայի ժամանակ և վերականգնում է իր ձևը կոչվում է առանձնահատկության ուժ։

Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն:

Երբ որ մարմինը ազդում է մեկ այլ մարմնի վրա։ Օրինակ երբ մենք ճզմում ենք շիշը։

Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում:

Նյուտոն, կա նաև կիլոնյուտոն

Ի՞նչ է մարմնի կշիռը:

Այն ուժը, որով մարմինը  ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։

Ո՞ր երևույթն են անվանում տիեզերական ձգողությունը:

Տիեզերական ձգողությունը այն է երբ մոլորակները պտտվում են արեգակի շուրջը։

Ո՞ր ուժն է կոչվում ծանրության ուժ:

Այն ուժը,որով Երկիրն է դեպի իրեն ձգում մարմին,կոչվում է ծանրության ուժ:

Աշխատանք դասարանում

1. Տրված բառերը հոմանիշ դարձվածքների փոխարեն գրի՛ր և համեմատի՛ր. տեքստին այդ բառե՞րն են հարմար, թե՞ դարձվածքները:

Շնչում է, հուզվում է, արթնանում է, բարձրանում է, պարզվում է, կատարվածը, հետապնդում է:

Ծաղիկը գնում է, ի՛նչ է տեսնում. այգու մեջ մի զմրուխտ պալատ, պալատի մեջ ոսկի դագաղ, դագաղի մեջ մի ջահել, գեղեցիկ երիտասարդ, որը ոչ քնած է, հազիվ շնչում է: Տեսնում է թե չէ, հուզվում է, էլ չի դիմանում, լաց է լինում ու կռանում է, համբուրում: Արտասուքի կաթիլներն ընկնում են երիտասարդի երեսին. երիտասարդը հանկարծ  արթնանում է ու բարձրանում է, ինչպես էն դրախտում բուսած սոսիներից մեկը:

Պարզվում է՝ հենց ինքը Արին-Արմանելին է, որ կա:

— Ո՞վ ես դու, սիրո՛ւն աղջիկ,- հարցնում է Արին-Արմանելին,- և ինչպե՞ս ընկար էս աշխարհը:

Ու Ծաղիկը կանգնում պատմում է իր հետ կատարվածը, թե ինչպես ինքը գերի էր Սպիտակ դևին, որ այժմ էլ հետապնդում  ու հալածում է իրեն:

 

2. Պարզի՛ր, թե Ա և Բ բառախմբերն ի՛նչ սկզբունքով են կազմված: Այդ բառախմբերը լրացրո՛ւ:

Ա. Ականջ, արի, տարի, կրակ, արև, գրիչ:

Բ. Կախականջ, ականջ դնել, արիություն, քաջարի, տարեկան, կրակ անել, կրակվառիչ, արևկող, գրչաման:

293. Մեքենան 100 կմ անցնելու համար ծախսում է 10 լ բենզին: Նկատի ունենալով, որ մեքենայի բենզինի բաքի տարողությունը 80 լ է`որոշե՛ք, թե որքան բենզին կմնա բաքում, երբ մեքենան անցնի 20 կմ, 40 կմ, 60 կմ, 80 կմ: Կազմե՛ք համապատասխան գրաֆիկը:

80-2=78          

80-4=76

80-6=74

80-8=72

 

 

 

300. 38-րդ նկարում պատկերված ուղղանկյուններն ունեն հավասար մակերեսներ։ Իրար հավասա՞ր կլինեն արդյոք  նրանց ստվերագծված մասերի մակերեսները։

Այո

301. Կազմե՛ք թվային արտահայտություն՝ պատկերի (տե՛ս նկ. 39)
մակերեսը հաշվելու համար և գտե՛ք նրա արժեքը։

7*4+3*5=28+15=43

302. ABC եռանկյան AB կողմի երկարությունը 2 սմ-ով ավելին է, քան BC կողմինը, իսկ BC կողմի երկարությունը 2 սմ-ով ավելին է, քան AC կողմինը։ Որքա՞ն է կողմերից յուրաքանչյուրի երկարությունը, եթե ABC եռանկյան պարագիծը 18 սմ է։

AC=x    BC=x+2   AB=x+2+2

x+x+2+x+2+2=18

3x+6=18

x=(18-6):3=4=AC

BC=6

AB=8

303. Երկու թվերի գումարը 81 է, իսկ տարբերությունը՝ 17։ Գտե՛ք այդ թվերը։

49 և  32

304. Մեքենան քաղաքից գնաց գյուղ և վերադարձավ ուրիշ ճանապարհով,
որը 14 կմ-ով կարճ էր առաջինից։ Մեքենան անցավ ընդամենը 64 կմ։ Գտե՛ք յուրաքանչյուր ճանապարհի երկարությունը։

x+14+x=64

2x=50

x=25

25+14=39

1. Ավելորդ բառերը գտի՛ր և նախադասություններից հանի՛ր:

Էլի դարձյալ այդ մասի՞ն ես խոսում:

 

Ամբողջ ճանապարհը ոտքով քայլեցի:

 

Դու արդեն հե՞տ ես վերադարձել:

 

Կարմիր գույնի շատ ծաղիկներ հավաքեցինք:

 

Կրկին անգամ ասում եմ քեզ:

 

Նախ առաջին հերթին այս գործը պիտի լինի:

 

Քեզ մի հատ մարդ էր հարցնում:

 

Կարելի՞ է մի հատ զանգել:

 

Ուրիշ այլ մարդիկ ավելի լավ կհասկանային:

 

2. Գրի՛ր տրված բառերի նույնարմատ հականիշները:

Օրինակ՝

 

կարևոր — անկարևոր,

 

ընդմիջումներով — անընդմեջ:

 

 

 

Գեղեցիկ-չգեղեցիկ, հաճելի- չհաճելի, մարդկային- անմարդկային, գիտուն-անգետ, դուրեկան-անդուեկան, ուշադիր- անուշադիր, արժանի-չարժանի, թևավոր-անթև, ախորժելի-, գունեղ, բնական, խելոք, կարևոր, լուրջ, անամպ, տեղյակ, լուսավոր, գերակշռել, խոսուն, կարևոր:

177. Ավազանում 600 մ3 ջուր կար։ Դրանից 125 մ3-ը արտահոսեց։ Ավազանում եղած ջրի ո՞ր մասն արտահոսեց։

125/600=5/24

178. Գրադարանում կա 54600 գեղարվեստական և 8400 գիտական գիրք։ Քանի՞ անգամ է գրադարանում եղած գեղարվեստական գրքերի քանակն ավելի գիտականների քանակից։

54600/8400=6 46/84=6 23/42

179. Նախատեսված էր, որ գործարանը մեկ տարում պիտի թողարկեր 12500 մեքենա։ Գործարանը նախատեսված աշխատանքը կատարեց 114 %-ով։ Նախատեսվածից քանի՞ մեքենայով ավելի թողարկեց գործարանը։

12500*114:100=14250

14250-12500=1750

180. Պահեստում 2000 կգ մթերք կար։ Առաջին օրը պահեստից տարան ամբողջ մթերքի 40 %-ը, երկրորդ օրը՝ մնացածի 30 %-ը։ Քանի՞կիլոգրամ մթերք մնաց պահեստում։

2000*40:100=800

1200*30:100=360

2000-800-360=840կգ

182. Ցորենն աղալիս ստացվում է նրա զանգվածի 75 %-ի չափ ալյուր։

Որքա՞ն ցորեն պետք է աղալ 375 կգ ալյուր ստանալու համար։

375*100:75=500կգ

183. Ուղղանկյան երկարությունը 18 սմ է, որ նրա լայնության 120 %-ն է։
Գտե՛ք ուղղանկյան պարագիծը։

18*100:120=15

(15+18)*2=66պ

184. Աղջիկները դասարանի աշակերտների ամբողջ քանակի 52 %-ն են։

Դասարանում կա 12 տղա։ Ընդամենը քանի՞ աշակերտ կա դասա-

րանում։

100-52=48

12*100:48=25

186. Ապրանքի գինը 2000 դրամից բարձրացել է մինչև 2500 դրամ։
Քանի՞ տոկոսով է բարձրացել ապրանքի գինը։

2500-2000=500

2000-100%

500-x

x=25%-ով

194. Մի թիվը 5 անգամ մեծ է մյուսից։ Գտե՛ք այդ թվերը, եթե դրանց

գումարը հավասար է 60-ի։

5x+x=60

x=60:6=10

10*5=50

Պատ. 50,10

196. 100 մ վազքում հաղթողի ցուցանիշը 10 3/20 վ է։ Ինչպիսի՞ն են վազքի
երկու մյուս մասնակիցների արդյունքները, եթե նրանցից առաջինը
վերջնագծին է հասել հաղթողից 3/50վ ուշ, իսկ երկրորդը՝
առաջինից 3/100վ շուտ։

10 3/20+3/50=10  21/100վ

10 3/20-3/100=10 3/25վ

Сейчас я вам расскажу одну очень смешную историю, которая произошла со мной во втором классе. Я помню во втором классе у меня был пушистый блокнот, он был очень мягкий, как подушка. Сидела я со своей подругой на продлёнке и она мне что-то рассказывала и я решила поставить мою голову на мой блокнот, и я представила что этот блокнот  подушка и уснула. Потом меня примерно минут 5-7 пытались разбудить, так как уже было время идти к автобусу. Вот такая у меня получилась история.