Մանանա Ղազարյան «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր 

Սահմանի´ր վալենտականություն հասկացությունը:

Վալենտականությունն ատոմի՝ որոշակի թվով այլ ատոմներ միացնելու հատկությունն է:

Որոշի՛ր ջրածնի հետ միացած տարրի վալենտականությունը հետևյալ միացություններում՝ H2S,HBr, H2Se, CH4, HI, եթե ջրածնի վալենտականությունը մեկ է:

H2S,

I/H II/S

HBr,

I/H I/Br

H2Se,

I/H II/Se

CH4,

I/H  IV/C

HI

I/H I/I

Հետևյալ միացություններում՝ NO2,CI2O5, SO3, NO, որոշի՛ր թթվածնի հետ միացած տարրի վալենտականությունը:

NO2,

IV/N II/O

Cl2O5,

V/Cl  II/O

SO3,

VI/S  II/O

NO

II/N  II/O

Առաջադրանք՝ վալենտականություն

Կազմի՛ր միացությունների բանաձևերն ըստ տարրերի հայտնի վալենտականությունների`

S2O4=SO2,

P2O5

PCl5

PCl3

Մինչև առաջին համաշխարհային պատերազմը կինը մնում էր օջախի պահապանը, հանգիստ, և համեստ։ Մոդայիկ էր երկար մազերը կամ գեղեցիկ հավաքած սանրվածք։ Կանայք, որպեսզի պահպանեն իրենց բաց մաշկչ, օգտագործում էին մետաքսե հովանոցներ։

1930թթ մոդան ուժեղ փոխվեց։ Կինը պետության ծառայության մեջ ամեն վայրկյան պետք է պատրաստ լինի սխրանքի։ Շորերը դառնում են հարմար, սանրվածքները կարճ ։ Դեմքի վրա համարյա թե ոչ մի կոսմետիկա չկա։ Ինչպես ասում էին այն ժամանակ` գեղեցիկ աղջիկ -ուժեղ աղջիկ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը փոխեց միլիոնավոր կանանց կյանքը։ Կանայք սկսեցին սովորել նոր մոդային `լոքոներին, արտահայտիչ աչքեր և այլն։ Կանայք նորից ուզեցին զգալ կյանքի համը։ Նրանք հանում էին պահարաներից կրեպդեշին զգեստները և բարձրակրունկները։

1950 թթ Կրիստիան Դիորը ստեղծում է նորարարական ստվեր `<<նյու կուլ>>։ Դա փարթամ կիսաշրջազգեստեր էին, բարակ մարմին և հարթ սանրվածք։ Նաև կանայք քսում էին վառ շրթներկ։

Վացունականների ժամանակ տեղի է ունենում մոդայի իսկական հեղափոխություն ` մինի կիսաշրջազգեստեր <<Բիթլզ>>։ Մոդայի մեջ մտնում են ոչ միայն մեծ չափսեր, այլ նաև սանրվածքներ բուֆանտներով և շինյոններով, որոնց հեղինակը Բրիջիթ Բարդոն էր։

1970թ ներկայացրեց այնպիսի միտումներ, ինչպիսիք են հիփին և դիսկոտեկը։ Աշխարհին ցույց տվեցին թե ինչ է լայն տաբատները նաև մոդայի մեջ մտան գունավոր շապիկները։

Ութսունականները եղել են ամենահմայիչը։ Մոդայիկ էր համարվում մինի կիսաշրջազգեստերը, վառ գույների տրիկոներ։ Ջինսերը շարունակում էին հանրաճանաչություն ձեռք բերել, և դրանք համադրվում էին մեծ չափսերով սվիտերների և տունիկաների հետ:

90-ականներին գույներն էլ ավելի «թունավոր» երանգ ստացան, և մաշված էֆեկտով իրերը հայտնի դարձան։

2000-ականների սկզբին տեխնոլոգիաների արագ զարգացումը հսկայական ազդեցություն ունեցավ մոդայի վրա: Սրանք MTV-ի և ձեր սիրելի փոփ և հիփ-հոփ կատարողների ժամանակներն են:

Աղբյուրները`

https://www.100sp.ru/magazine/view/15?srsltid=AfmBOor8Uq6KrwPj0PEAwE0mOfhAhW5tIZPwTR8kxIO85WgRM1AVvxVI

https://burleskkk.com/articles/evoluciya-zhenskoj-mody-za-200-let

https://mir24.tv/articles/16403175/evolyuciya-mody-kak-menyalis-naryady-i-pricheski-s-serediny-proshlogo-stoletiya

Բացատրի՛ր միտքը՝ եթե դու քոնի մասին հոգ չտանես, ուրիշը կտիրանա։

Իմ կարծիքով, այստեղ ուզում է ասել, որ եթե դու ժամանակին մարդու, իրի, կենդանու հանդեպ հոգս չտանես, ապա հետո էլ պետք չի գա, որովհետև ուրիշը կանի։

Ինչպիսին էին փիսոները։

Փիսոները շատ գեղեցիկ էին։ Իսկզբանե շատ փոքր էին, բայց հետո մեծացան։ Նրանցից երեքը սև-սպիտակ էին, իսկ մեկը նարնջագույն ։

Ինչով էր պայմանավորված փիսոներին ներս թողնելը։

Մայրը հոգնել էր մենակությունից և երբ նա տեսավ փիսոներին, նա մտածեց, որ  փիսոները նրա միակ ընկերներն են։

Ո՞րն է ստեղծագործության ասելիքը։

Իմ կարծիքով գաղափարը այն է, թե ինչպես մարդը կարող է վերափոխվել և ընդունել այն, ինչին նախապես կողմ չէր։

Դասարանական առաջադրանքներ՝369;371;373;375

BC=6, քանի որ ABC եռանկյունը հավասարասրուն է։

Քանի որ, 15+5 մեծ չէ 23, հետևաբար եռանկյուն չի կարող լինել։

23+23+11=57

AK+BK<AB

BK+KC<BC

2BK+AC<AB+BC

2ABK<AB+BC-AC

BK<AB+BC+AC/2

BK<AB+BC/2

2BK<AB+BC

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 370;372;374;376

Ոչ, գոյություն չունի, որովհետև 8+7 15 մեծ չի ստացվում։

Եռանկյան հիմքը `3

BC<BD+CD

AB<BD+AD

AC<AD+CD

BC+AB+AC<BD+CD+AD+BD+AD+CD

BC+AB+AC<2BD+2CD+2AD

BC+AB+AC<(BD+CD+AD)*2

(BC+AB+AC):2<BD+CD+AD

∠AMC=∠MAB+∠B

∠AMB=∠MAC+∠C

∠A=∠MAB+∠MAC

Քիմիական արդյունաբերություն

Քիմիական արդյունաբերությունը համարվում է ժամանակակից արդյունաբերության առաջատար և արագ զարգացող ճյուղերից մեկը:

Դրական և բացասական կողմերը 

Դրական կողմերը

1. **Տնտեսական զարգացում**

Քիմիական արդյունաբերությունը նպաստում է ՀՆԱ-ի աճին և արտահանման ծավալների ավելացմանը:

2. **Աշխատատեղերի ստեղծում**

Խոշոր քիմիական ձեռնարկությունները ստեղծում են բազմաթիվ աշխատատեղեր ինչպես մասնագիտական, այնպես էլ օժանդակ ոլորտներում։

3. **Այլ ոլորտների զարգացում**

Քիմիական նյութերը անհրաժեշտ են գյուղատնտեսության, շինարարության, դեղագործության, էներգետիկայի և այլ ոլորտների համար։

4. **Տեխնոլոգիական առաջընթաց**

Արդյունաբերության զարգացումը խթանում է գիտահետազոտական աշխատանքներն ու նորարարությունները։

5. **Ներքին պահանջարկի բավարարում**

Երկրում քիմիական արտադրանքի արտադրությունը նվազեցնում է կախվածությունը ներմուծումից։

— Բացասական կողմեր

1. **Շրջակա միջավայրի աղտոտում**

Քիմիական նյութերի արտադրությունը հաճախ ուղեկցվում է թունավոր արտանետումներով և թափոններով, որոնք վնասում են օդը, ջուրը և հողը։

2. **Առողջապահական ռիսկեր**

Աշխատանքային միջավայրում շփումը քիմիական նյութերի հետ կարող է առաջացնել առողջական խնդիրներ՝ շնչառական, մաշկային կամ նույնիսկ քաղցկեղային հիվանդություններ։

3. **Արտադրության բարձր ծախսեր**

Քիմիական արդյունաբերության զարգացումը պահանջում է մեծ ներդրումներ՝ նոր տեխնոլոգիաների, սարքավորումների և անվտանգության միջոցների համար։

4. **Պատահարների վտանգ**

Քիմիական գործարաններում հնարավոր են վթարներ կամ պայթյուններ, որոնք կարող են հանգեցնել մարդուժի և բնության վնասմանը։

5. **Վերամշակման և թափոնների խնդիր**

Շատ երկրներում, ներառյալ Հայաստանն, առկա են թափոնների վերամշակման ու կառավարման սահմանափակ հնարավորություններ։

ՀՀ քիմիական և քիմիադեղագործական արդյունաբերություն

Մինչև ԽՍՀՄ-ի փլուզումը քիմիական արդյունաբերության տեսակարար կշիռը հանրապետության արդյունաբերական արտադրանքի ընդհանուր ծավալում կազմել է 6-7%(1990)։ Հայաստանում քիմիական արդյունաբերությունը ձևավորվել է 1920-ական թթ-ից հետո։ 1927 թ.-ին գործարկվել է Երևանի կարբիդի 1-ին գործարանը, 1936-1937 թթ.-ին շահագործման են հանձնվել կարբիդի ավելի մեծ վառարաններ, որոնց թողարկած կարբիդի հիմքի վրա կազմակերպվել է տարատեսակ քիմիական նյութերի արտադրություն։1933 թ.-ին Ալավերդու կարբիդի արտադրությունը տեղափոխվել է Վանաձոր, և դրա հիմքի վրա ստեղծվել է Վանաձորի քիմիական կոմբինատը (արտադրել է կիր, կարբիդ, ամոնիակ, ամոնիակային բորակ, ազոտական թթու, կարբամիդ, ցիանամիդ, սինթետիկ կորունդ, մելամին և այլն)։

ՀՀ արդի քիմիական արդյունաբերությունը բազմապրոֆիլ ճյուղ է՝ քիմիական, նավթաքիմիական, դեղագործ, և միկրոկենսաբանական ենթաճյուղերով։ Ներառում է մոտ 2 տասնյակ ձեռնարկություններ, որոնք թողարկում են սինթետիկ կաուչուկ, խեժեր, պարարտանյութեր, ծծմբական թթու, քիմիական մանրաթելեր, արհեստ, ներկեր, լաքեր, փոքրածավալ քիմիական ռեակտիվներ, լվացամիջոցներ, օճառ, կենցաղային իրեր և այլն։

Երևանի քիմիական կոմբինատն ստեղծվել է 1940 թ.-ին՝ Երևանի կարբիդի գործարանի հիմքի վրա, և առաջինն աշխարհում արդյունաբերական մասշտաբով թողարկել է քլորոպրենային կաուչուկ, որը փոխարինել է ներմուծվող արհեստ, կաուչուկին և գերազանցել իր հատկություններով

Lesson 1

Lesson 2

Սիրել կյանքը 

  Կյանքը մարդու գլխավոր արժեքներից մեկն է։ Կյանքը մի հետաքրքիր աշխարհ է ամեն մարդու համար, որը լի է ուրախությամբ, գեղեցկությամբ, տխրությամբ և այլն։ Բայց «Սիրել կյանքը» արտահայտությունը ոչ միայն նշանակում է ապրել տխուր և ուրախ ժամերը, այլ նաև անցնել բոլոր դժվարություններով։ Եթե ինչ-որ բան չի ստացվում, ուրեմն պետք չէ հիասթափվել կյանքից, այլ պետք է շարունակել պայքարել, որպեսզի ամեն ինչ ստացվի։ Ամեն մի փորձություն մեզ դարձնում է ավելի ուժեղ, ավելի իմաստուն։ Սիրել կյանքը նշանակում է սիրել մարդկանց և օգնել նրանց։ Օգնելով ինչ-որ մեկին`կարելի է ձեռք բերել նոր ընկերներ և ծանոթներ, ովքեր ապագայում կարող են ձեզ օգնել։ Շատ կարևոր է հասկանալ, որ կյանքի արժեքը ոչ միայն հաջողությունների մեջ է, այլ նաև սովորելու և զարգանալու մեջ է։ Կյանքը մեզ պարգևել են, որպեսզի մենք այն ապրենք երջանիկ և նպատակասլաց։

Դասարանական առաջադրանքներ՝ 448; 450; 452; 454; 456

448. Կոորդինատային հարթության վրա պատկերե՛ք (x, y) կոորդինատներով

կետերը։ Արդյոք սա ինչ-որ ֆունկցիայի գրաֆի՞կ է։

ա)

x 1 2 3 −1 0

y 5 3 0 1  5

x 0 3 1 3 −1

y 2 1 −2 4 3

450. Շարժիչում կա 20 լ վառելիք և աշխատելիս ամեն րոպե վառելիքի քանակը

նվազում է 125 մլ-ով։ Գրե՛ք վառելիքի քանակի ֆունկցիայի բանաձևը՝ կախված

ժամանակից։ Ե ՞րբ կավարտվի վառելիքը։

20=0,125(160)

Կավարտվի -160ր

452. Ֆունկցիան որոշվում է y(x) = x²+ 2x + 7 բանաձևով։ Գտե՛ք ֆունկցիայի արժեքը

ա) x = 2, բ) x = −4, գ) x = 1.5 արժեքների դեպքում։

ա)4+4+7=15

բ)16-8+7=15

գ)2,25+3+7=12,25

454. Գրե՛ք բանաձև երկու փոփոխականների միջև, որոնցից.

ա) մեկը մյուսից 3-ով մեծ է, y=x+3

բ) մեկը մյուսի քառակուսուն է հավասար, y=x²

գ) եթե նրանցից մեկին գումարենք 6, ապա կստացվի մյուսից 4 անգամ մեծ

թիվ։ x+6=4y

456. v կմ/ժ արագությամբ շարժվող մեքենան 4 ժամում անցավ s կմ ճանապարհ։

Գրե՛ք s-ի՝ v-ից կախվածության բանաձևը։ Հաշվե՛ք ֆունկցիայի արժեքը

արգումենտի 50 կմ/ժ, 70 կմ/ժ արժեքների համար։

S=s(v), s=50*4=200, s=70*4=280

Լրացուցիչ առաջադրանքներ՝ 449; 451;453;455;457

449. Գրե՛ք 6 սմ և x սմ կողմի երկարությամբ ուղղանկյան պարագծի բանաձևը՝

ֆունկցիա x-ից։ p= p(x),  P=12+2x

451. Յուրաքանչյուր բնական թվի համապատասխանության մեջ դրե՛ք 5-ի բա-

ժանելիս ստացվող մնացորդը։ Արդյոք այդ համապատասխանեցումը ֆունկ-

ցիա՞ է։ Եթե այո՝ ապա գտե՛ք ֆունկցիայի որոշման տիրույթը և ֆունկցիայի

արժեքը 20, 24, 444, 519 թվերի համար։

5

453. Տնկիի բարձրությունը 30 սմ է և ամեն տարի բարձրանում է 15 սմ-ով։ Ի՞նչ բանաձևով կնկարագրվի x տարի անց տնկիի բարձրությունը։ 30+15x

455. Ֆունկցիան որոշվում է y = 2x + 1 բանաձևով, որտեղ −1 ≤ x ≤ 4: Գտե՛ք ֆունկցիայի արժեքները որոշման տիրույթի բոլոր ամբողջ կետերում։ Ստացված կետերը պատկերե՛ք կոորդինատային հարթության վրա և միացրե՛ք գծերով։

y = 2x + 1

457. Կոորդինատային հարթության վրա նշե՛ք A(−1, 2) և B(2, 5) կետերը։ Գծե՛ք AB ուղիղն ու գտե՛ք կոորդինատային առանցքների հետ հատման կոորդինատները։ Արդյոք ստացված ուղիղը որևէ ֆունկցիայի գրաֆի՞կ է

C(0,3)

1. Կետերը փոխարինի՛ր տրված բայերի ենթադրական եղանակի համապատասխան ձևերով:

Եթե թույլ տան իրենց ուզածն անել, նրանք անտառն էլ կվերածեն զորքի ու բոլոր ծառերը շարք կկանգնեցնեն (վերածել, կանգնեցնել)

Հենց որ սահմանին մոտենաք, ձեզ հարցուփորձ կանեն ձեր անցյալի ու նպատակների մասին: (հարցուփորձ անել)

Թե որ գտնես այդ բույսի սերմերը, ջրի մեջ կդնես ու կթողնես մինչև ծլեն: (դնել, թողնել)

Եթե կենդանիների կերի մեջ մեծ քնակությամբ արևքուրիկ լինի, կենդանին կթունավորվի ու կթունավերվի (թունավորվել, հիվանդանալ)

Եթե ժամանակին չմտածեն կենդանիների կերի մասին, ձմռանը շատ դժվար կլինի կեր հայթաթելը: (լի

նել)

Պրեզենտացիա ` https://www.canva.com/design/DAGjd2LKxcM/3F9vytZLBuO-Z8o3FGl_9A/edit?utm_content=DAGjd2LKxcM&utm_campaign=designshare&utm_medium=link2&utm_source=sharebutton